Jaki jest dzisiaj dla nas „Pan Tadeusz”? Czym w ogóle dla Polaków jest dzieło Adama Mickiewicza? Nad odpowiedzią na to pytanie, głowią się zarówno młodzi ludzie, którzy w szkołach podstawowych po raz pierwszy stykają się z tym dziełem, jak również dorośli chcący kolejny raz obcować z tym arcyciekawym utworem literackim.

Odpowiedzią jest pewnie wielowymiarowość utworu, leżąca u podstaw sukcesu tego fenomenalnego dzieła. Bo czym jest „Pan Tadeusz” jako gatunek literacki? Zwyczajowo nazywany epopeją, bo ma wiele cech pozwalających zaklasyfikować go do utworów epickich. Już pierwsi czytelnicy, zachwycali się tym poematem, a Słowacki w liście do matki nazwał go epopeją narodową. Pogląd ten potwierdził Zygmunt Krasiński w słowach: „Żaden europejski naród nie ma takiej epopei.” Obydwaj twórcy wyrazili uznanie dla utworu, stawiając go obok najwybitniejszych dzieł epickich literatury.

Jednakże romantyzm stworzył wiele nowych gatunków literackich, jak np. balladę czy powieść poetycką i były to gatunki synkretyczne, a więc łączące cechy liryki, epiki i dramatu, a „Pan Tadeusz” jest właśnie utworem synkretycznym, nowatorskim i zawierającym w sobie wiele więcej niż epopeja narodowa. Czytając zatem „Pana Tadeusza” możemy dopatrzeć się zarówno cech: klasycznego eposu (historia domu Horeszków, Soplicowo-Arkadia, baśniowe zakończenie) poematu historycznego (tło do walki narodowo-wyzwoleńczej, powstanie na Litwie, wojny napoleońskie, wspomnienia o rozbiorach, Targowicy, Konstytucji 3go Maja) powieści sensacyjno-przygodowej (historia życia Jacka Soplicy) komedii (humor słowny, humor postaci, sytuacyjny, np. spór Asesora z Rejentem, opowieść o Dowejce i Domejce, spotkanie w świątyni dumania, komedia omyłek – Tadeusz i Telimena, Hrabia i Zosia) romansu (Tadeusz i Zosia, Hrabia i Telimena, Ewa j Jacek) poematu opisowego (szczegółowe przedstawienie opisu postaci, przyrody, obyczajów. Samych gatunków roślin jest opisanych w „Panu Tadeuszu” ponad 90!)

Adam Mickiewicz dokonał syntezy gatunków epickich i odmian gatunkowych. Liryzm miesza się z humorem, epicki porządek z dramatyczną tajemniczością i patosem.

Jaki zatem jest ten „Pan Tadeusz”?

Twórcy Narodowego Teatru Edukacji postawili sobie za cel ambitne zadanie, aby w nowej inscenizacji teatralnej, ukazać całe bogactwo gatunkowe utworu Adama Mickiewicza i w cyklu 12 scen – obrazów, przedstawić główne wątki dramaturgiczne składające się na to ponadczasowe arcydzieło.

Kłaniając się w pas po staropolsku zapraszamy do Soplicowa!